مواد تشکیل دهنده نوشابه :
افدرین : محرکی که روی اعصاب مرکزی بدن تاثیر میگذارد که معمولا در داروهای کاهش دهنده ی وزن استفاده میشود، اما اثرات مخربی روی کارکرد قلب دارد.
تورین : آمینو اسید طبیعی که ضربان قلب و کارکرد ماهیچهها را تنظیم می کند که باز هم در مفید بودن آن برای بدن شک بسیاری وجود دارد.
ویتامین گروه ب : گروهی از ویتامینها که میتوانند شکر موجود در نوشابه را به انرژی تبدیل کرده و سبب ساخت ماهیچه شوند. البته این ویتامین ها مصنوعی بوده و عمل اصلی را انجام نمی دهند.
کراتین : اسید اورگانیکی که برای تولید انرژی ماهیچهها مفید است. اما پزشکان استفاده از آن را اصلا توصیه نمی کنند.
تفاوت نوشابه های رژیمی
در نوشابه های رژیمی به جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی عمدتاً آسپارتام استفاده میکنند که خود این ماده، اشتهاآور است و می تواند باعث سردرد، سرگیجه و کاهش حافظه شود. مصرف بیش از اندازه آسپارتام خالی از عارضه نیست. تومور مغزی، نقص عضو جنین و بروز حمله های صرع بعضی از این عوارض هستند.
مصرف مداوم نوشابه به علت بالا بودن اسید فسفریک آن باعث پوکی استخوان و پوسیدگی دندانها میشود. همچنین خوردن نوشابه باعث چاقی و افزایش وزن میشود. همچنین باعث تولید انسولین زیاد در بدن میگردد که فرد را یک قدم برای ابتلا به دیابت نزدیک میکند. قند موجود در یک بطری نوشابه گازدار برابر با دو بسته شکلات است.
مراحل هضم نوشابه
۱۰ دقیقه بعد : ۱۰ قاشق چایخوری شکر وارد بدنتان میشود. میدانید چرا با وجود خوردن این حجم شکر دچار استفراغ نمیشوید؟ چون اسید فسفریک، طعم آن را کمی میگیرد و شیرینیاش را خنثی میکند.
۲۰ دقیقه بعد : قند خونتان بالا میرود و منجر به ترشح ناگهانی و یک جای انسولین میشود. کبدتان شروع میکند به تبدیل قند به چربی تا قند خون، بیشتر از این بالا نرود..
۴۰ دقیقه بعد : حالا دیگر جذب کافئین کامل شده؛ مردمکهای چشمتان گشاد میشود، فشار خونتان بالا میرود و در پاسخ به این حالت، کبدتان قند را به داخل جریان خون رها میکند. گیرندههای آدنوزین مغز حالا بلوک میشوند تا از احساس خوابآلودگی جلوگیری کنند.
۴۵ دقیقه بعد : ترشح دوپامین افزایش پیدا میکند و مراکز خاصی در مغز، که حالت سرخوشی ایجاد میکنند، تحریک میشوند. این همان مکانیسمی است که در مصرف هروئین منجر به ایجاد سرخوشی میشود.
یک ساعت بعد : اسید فسفریک موجود در نوشابه، داخل روده کوچک، به کلسیم، منیزیم و روی میچسبد. متابولیسم بدن افزایش پیدا میکند. میزان بالای قند خون و شیرینکنندههای مصنوعی، دفع هرچه بیشتر کلسیم را از طریق ادرار باعث میشوند.
مدتی بعد : کافئین در نقش یک داروی مدر (ادرارآور) وارد عمل میشود. حالا دیگر کلسیم و منیزیم و رویی که قرار بود جذب بدن شود، بیش از پیش از طریق ادرار دفع میشود و به همراه آن مقادیر زیادی آب، سدیم و دیگر الکترولیتها نیز از دست میرود.
مدتی بعدتر : کمکم آن غوغایی که در بدنتان ایجاد شده بود فروکش میکند و نوبت به افت قند میرسد. در این مرحله یا خیلی حساس و تحریکپذیر میشوید یا خیلی کرخت و بیحال. حالا دیگر تمام آن آبی را که از طریق نوشابه وارد بدن خود کرده بودید، دفع کردهاید؛ آبی که میشد به جای اسید و کافئین و شکر، حاوی مواد مفیدی برای بدنتان باشد. تا چند ساعت بعد اثر کافئین هم از بین میرود و شما هوس یک نوشابه دیگر میکنید.
فرآیند تولید نوشابه
صنعت نوشابه سازی از سالیان دور و دراز در ایران اسلامی وجود داشته است. اما در چند سال اخیر مخصوصاًدر دهه گذشته بسیار این صنعت رشد کرده میتوان آنرا یک رقیب جدی برای رقبای طراز اولجهان نام برد.
نوشابه مضررات وفایده های زیادی دارد که به نظر من مضرات و فایدههای زیادی دارد که به نظر من مضرات این ماده بیشتر از فایده های آن است. مخصوصاً برای افرادی که استعداد چاقی دارند و همچنین افرادی که مرض قند دارند نیز بسیار مضرر است. البته برای رفع تشنگی و ایجادکالری ماده بسیار خوبی است ولی در مقایسه با مضرات آن میتوان مضرات را بیشترفایدههای آن نام برد.
البته در چند سال اخیر نوشابه های جدیدی وارد بازار شدهاند که نام آنها نوشابه های رژیمی است و برای افرادی که استعدادهای چاقی دارند و همچنین مرض قند دارند ضرر کمتری دارد.
اگر صنعت نوشابه سازی با همین روند پیش برود میتوان پیشبینی کرد که در سالیان نزدیک شاهد موفقیت های چشمگیر و جهانی اینصنعت در کشور عزیز اسلامی خود شویم.
تشریح خط تولیدنوشابه ها
شستن شیشه ها
در مرحله اول شیشه ها وارد دستگاه انکستر می شوند و بوسیله کف وصابون شسته می شوند. سپس شیشه ها وارد دستگاه شستشو می شوندکه هفت حوضچه دارد و هرشیشه هفت بار شسته می شود و در آخر آب با فشار وارد شیشه می شود و با وارونه کردن شیشه ها آب های داخل شیشه به بیرون شیشه رانده می شوند. از مرحله اول تا مرحله بیرونآمدن شیشه از دستگاه حدود چهل دقیقه طول می کشد. قبل از اینکه شیشه وارد دستگاه فیلرشود از یک مرحله به نام آینه خوانی اول می گذرد که دراین مرحله بوسیله نور و شیشه وآینه داخل شیشهها دیده می شوند تا جسم خارجی داخل شیشه ها نباشند.
تهیه شربت
بعد از این مرحله شیشه ها وارد دستگاه فلومیکس می شوند که کار این دستگاه تنظیم آب و عصاره داخل شیشهاست که این عصاره توسط تکنسین های آزمایشگاه بدست می آید. هر یک واحد عصاره ۴ واحد آبمصرف می کند.
بررسی شیشه ها و پرکردن آن ها
بعد از این مرحله شیشه وارد مرحله چشم الکتریکی می شود. کار این مرحله این است که اگرداخل یک شیشه جسم خارجی باشد و از مرحله آینه خوانی گذشته باشد این اجسام راشناسایی می کند.
دستگاه فیلر چندین سوپاپ دارد که هر دوری که میزند به تعداد سوپاپ هایش، شیشه را پر کردهو تشتک آنها را بر روی آنها قرار می دهند. البته بستگی به سرعت دور فیلتر دارد که کمو زیاد می کنند که این تعداد بستگی به فروش کارخانه دارد.
حک نمودن تاریخ و کد
بعد از این مرحله شیشه هایپر از دستگاه کد زن عبور می کنند که این دستگاه بوسیله جوهر، تاریخ تولید و انقضا وساعت تولید و قیمت را بر روی تشتک ها درج می کند.
بررسی نهایی شیشه ها
بعد از این مرحله شیشه ها واردمرحله دو راهی آینه می شوند که در این مرحله مانند مرحله آینه خوانی از نور و شیشه وآینه برای پیدا کردن اجسام داخلی درون شیشه استفاده می کنند، فرق این مرحله با مرحله آینه خوانی این است که در مرحله آینه خوانی شیشه ها خالی است و ضریب اشتباه بالاولی در این مرحله شیشه ها پر است و ضریب اشتباه تقریبا در حد صفر است. در کل، سهمرحله کنترل شیشه داریم.
جعبه گذاری و انبار
بعد از اینمرحله شیشه ها وارد دستگاه کیبستر می شوند (جعبه پر کن) که بوسیله فیگرها دهانه آنباز می شود حدود ۲۴ شیشه را بلند کرده و وارد جعبه می کند. بعد از این مرحله اینشیشه ها وارد انبار می شوند که بعد از آن به مصرف عموم برسند.
حال بد نیست با مهمترین جزء نوشابه یعنی عصاره آن بیشتر آشنا شویم :
برخی از عصاره های متداول ایران عبارتند از: کولا، پرتقالی، لمون لایم، ورزشی،انبه و انواع دایوت های بدون قند
اجزای تشکیل دهنده نوشابه
آب، شکر، موادنگهدارنده، گاز کربنیک، عصاره
آب مصرفی باید بر اساس استاندارد های ملی در این زمینه تصفیه باشد و شرایط مورد نظر استاندارد بهره مند باشد.
شکر مصرفی، همان شکر معمولی است که از داخل کشور تامین می شود. نوشابه های رژیمیبه جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی به نام آسپارتان استفاده می شود که شیرینکنندگی این ماده مصنوعی حدود ۲۰۰ برابر شکر است.
عصاره ، بنا به نوع آن از ترکیبات متفاوتی استفاده می شود :
پرتقالی
الف- از رنگ هایمجاز خوراکی استفاده می شود مانند سانسویل نو- کالمهگزین پرتقالی
ب: صمغعربی
کولا
الف: شاملآنتی فوم (ضر کف)- کارامل (قند سوخته) کافئین
کولاب: اسیدفسفریک خوراکی
ورزشی، لمونلایم، انبه، عصاره آنها از خارج از کشور خریداری شده و دیگر فرمولاسیون روی آنها انجامنمی شود.
مواد نگهدارندهاز رشد کپکپ ها و مخمرها جلوگیری می کند. بنزوات سدیم برای نگهداری در در نوشابهاستفاده می شود که مقدار خیلی جزئی آن که اداره استاندارد اجازه داده استاستفاده می شود.
گاز کربنیک مادهای است که در ترکیب نوشابه استفاده می شود. گازوئیل را می سوزاند از گرمای آن برایگرم کردن آب و از دود آن که حاوی گاز CO2 و مونواکسیدکربن است استفاده می کنند. طییکسری فرایندها آنرا تبدیل بهCo2 99.9 درصد تبدیل می کنند و در صنعت نوشابه سازی مصرفمی شود.
آزمایشات کنترل کیفی نوشابه
آزمایشاتی را روی نوشابه انجاممی شود عبارتند از: اندازه گیری pH ، اندازه گیری غلظت، اندازه گیری فشار یا مقدار گاز کربنیک، اندازهگیری بریکس یا غلظت یا مواد جامد حل شونده در آب، اندازه گیری چگالی نوشابه، اندازه گیری اسیدیته نوشابه
هر نیم ساعت یکباریک نمونه برداشته و این آزمایشات را روی آن انجام می دهند. تا پی ببرند که آیا اینموادی که به آن اضافه کرده اند خوب و موثر بوده یا غیر و یا محصول آیا استاندارداست یا نه؟
مضرات و فایده های نوشابه
فایده :
فایده های نوشابه این است که این قند و شکری که داخل نوشابه است ایجاد کالریمی کند و بقیه مواد شیمیایی است و برای بدن ضرر دارد مثلاً بنزوات سدیم سرطان زااست.
برای نگه داری از گل ها، نرم کردن گوشت و چندین کار دیگر از نوشابه استفاده کنید!
١ – خاصیت اسیدی نوشابه به از بین بردن زنگ زدگی باتری خودرو منجر می شود. تقریبا تمامی نوشیدنی های گازدار حاوی اسید کربنیک، لکه ها و رسوب های زنگ را از بین می برد. مقداری نوشابه روی باتری ریخته، بگذارید مدتی بگذرد. سپس با یک پارچه خیس آن را تمیز کنید.
٢ – دیگر لازم نیست برای باز کردن پیچ و مهره های زنگ زده اذیت شوید. پارچه خیس شده در نوشابه را برای چند دقیقه دور پیچ و مهره ها بگذارید. پیچ به راحتی باز می شود.
۳ – کاغذ آلومینیومی آغشته به نوشابه را روی لکه های زنگ در قسمت بدنه خودرو بمالید تا به راحتی از بین برود.
۴ – برای نگه داری با طراوت و طولانی تر گل ها یک فنجان نوشابه را توی گلدان خالی کنید. قند موجود در نوشابه طراوت، شادابی و عمر بیشتری به گل ها خواهد بخشید. در گلدان های شفاف می توانید از نوشابه های بی رنگ مانند سون آپ یا اسپرایت استفاده کنید.
۵ – برای از بین بردن بو و کثیفی توالت، مقداری نوشابه روی کف بریزید و پس از یک ساعت شست وشو دهید.
۶ – برای باز کردن راه های لوله فاضلاب یک شیشه ٢ لیتری نوشابه توی چاه خالی کنید.
٧ – هر گاه آدامس به موهای شما چسبید، آن قسمت را با نوشابه خیس کنید و پس از چند دقیقه بشویید.
٨ – برای نرم کردن گوشت آن را در مقداری نوشابه بخوابانید و سپس بپزید.
٩ – برای تمیز و براق کردن سکه های معمولی آن ها را توی نوشابه بخوابانید.
١٠ – برای رفع لکه های روغن از روی موزائیک ابتدا مقداری خاک روی لکه ریخته، قدری بسایید. پس از جمع کردن خاک، نوشابه روی آن قسمت بریزید و بگذارید ٢٠ دقیقه بماند. در انتها با مخلوطی از یک چهارم پیمانه مواد شوینده و یک چهارم پیمانه سفید کننده حل شده توی یک گالن آب، قسمت مذکور را شست وشو دهید.
مضرات نوشابه ها
نوشابه مسبب فشار خون بالا
فشار خون بالا یک عامل خطرزا برای بیماری قلب و عروق است. خطر حمله قلبی یا سکته مغزی برای کسی که میزان فشار خون او ۵/۱۳ بر ۵/۸ است دو برابر کسی است که فشار خون او ۵/۱۱ بر ۵/۷ است.
بررسیهای محققان نشان میدهد به ازای هر قوطی نوشابه شکردار که در روز مصرف شده باشد، فشار خون به طور منظم بالاتر میرود. داده های مربوط به بیش از ۲هزار و ۵۰۰ نفر نشان میدهد که نوشیدن بیش از ۳۵۵ میلی لیتر آب میوه شکردار یا نوشابه گازدار در روز میتواند توازن فشارخون را به هم بزند. دانشمندان معتقدند که شکر زیاد در خون باعث به هم خوردن حالت عادی رگها و میزان نمک در بدن می شود. نوشیدنی های رژیمی که با شیرین کنندههای مصنوعی شیرین شده باشند، چنین خطری را ندارند.
نوشابه عامل بد هضمی غذا
تقریبا همه مواد و ترکیبات موجود در نوشابه مضر هستند و هیچ ماده مفیدی در آن وجود ندارد. نوشابههای بیرنگ هم اگر چه فاقد رنگهای شیمیایی هستند، مضرات زیادی دارند و مصرف آنها توصیه نمی شود. مصرف نوشابه با هدف هضم غذا و یا به عنوان نوشیدنی همراه غذا به هیچ وجه توصیه نمی شود، دستگاه گوارش بدن برای هضم غذا نیازی به نوشابه ندارد و نباید با هدف تسریع هضم غذا نوشابه مصرف کرد.
برخی افراد هم نوشابه را به عنوان یک نوشیدنی و برای خنک شدن بدن مصرف می کنند که به این افراد نیز توصیه میشود نوشیدنیهای سالم را جایگزین کنند.افرادی که با مشکل ترشح زیاد و یا کم اسید معده مواجه هستند باید با مراجعه به پزشک و درمان دارویی این مشکل را حل کنند و مصرف نوشابه نه تنها تاثیری در این زمینه ندارد، بلکه میتواند عوارضی هم به همراه داشته باشد.
نوشابه و خطر سکته بالا
مصرف مداوم و منظم نوشابه، خطر ابتلا به سکته قلبی را تا ۶۱ درصد افزایش میدهد. پژوهشگران با تحقیق روی بیش از دو هزار و ۵۰۰ نفر، در صدد یافتن پاسخی برای پرسش مربوط به تاثیر نوشابه بر سلامت انسان پس از ۹ سال بودند. در نهایت آنان به این نتیجه رسیدند افرادی که به طور منظم نوشابه مصرف می کنند تا ۶۱ درصد بیشتر از دیگران و کسانی که مصرف به مراتب کمتری دارند، در خطر ابتلا به سکته قرار میگیرند.
نوشابه عامل پوسیدگی دندان
یکی از مهمترین مسائلی که امروزه با آن مواجه هستیم، استفاده بیرویه نوجوانان و جوانان از نوشابههای گازدار و تنقلات حاوی مواد قندی است که در این سنین با توجه به افزایش فعالیت های بدنی تمایل به مصرف این مواد نیز افزایش یافته و باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری بر بدن و دندانها می شود.ن
وشابههای گازدار به دلیل وجود ترکیبات CO2 و تبدیل آن به اسید کربنیک باعث عدم جذب کلسیم مواد غذایی و در نتیجه ایجاد مشکلات اسکلتی و پوکی استخوان می شود و از طرفی حل شدن تدریجی مینای دندان و در نتیجه رنگ گرفتگی سطحی، ایجاد حساسیت، پوسیدگی های ریز روی مینای دندان را به دنبال دارد.
منبع :
هم صدا
ایران صنعت
آکا ایران
مازند لیگ